Boate’ Hoeke, 1906. Kruispunt Mûnewei (links), Ropsterwei (rechts), De Buorren en de Langgrousterwei (tussen de hoge boom rechts en het café op de hoek). De tuin bij de boerderij van Bearn Idses Heeringa, ook wel bekend onder de naam ‘De Boer’, links op de foto is rond 1870 aangelegd door Gerrit Vlaskamp. Het witte huis rechts op de foto is vanouds het dorpscafé, nu Het Hoekje. Soms was de gevel helemaal wit, maar op andere foto’s geheel bedekt met een klimop (zie foto 2 in deze serie). Op de hoek staat één van de zeven lantaarns die het dorp rond 1900 telde. Het ‘driehoekje’ op het kruispunt is helemaal van gras en op de plaats vanwaar de foto gemaakt is, was toen grasland. In 1910 werd daarop een herenhuis gebouwd voor De Boer, na 1920 was dat huis in gebruik als gereformeerde pastorie.

De Boate’ Hoeke, anno 2016

Alt Tún, anno 2016

Ald Tún, 1937. In een paar jaar tijd veranderde er veel aan de Ald Tún, zie ook de foto uit 1934. Eerst bouwde Thomas de Wilde een woning met timmerloods (achter de boom in het midden van de foto) en direct daarna bouwde de firma De Wilde een woning voor de familie Stiemsma, de buurlui op de boerderij even verderop, maar nu onzichtbaar door de bomen en nieuwe huizen. De weg ziet er wat beter uit, het robuuste hek aan de rechterkant van de weg mag er ook zijn. De elektriciteitspalen zijn nog volop aanwezig. Begin zeventiger jaren is de laatste ruimte op dit stuk Ald Tún nog weer opgevuld met een blokje twee-onder-een-kap-woningen. Verderop richting Nes staan nog meer huizen, zodat deze straat in totaal 32 nummers telt, dus 16 huizen aan deze kant van de straat.

De eerste twee huizen Ald Tún, anno 2016

Ald Tún, 1934. Gezien vanuit De Buorren richting Nes. Dit punt wordt vaak de Nesser-hoeke genoemd. Voordat er straatnamen kwamen in Oosternijkerk (1973-1974) werd deze buurt (eerst) de Tunen of (later) de Nijbuorren genoemd, waarschijnlijk vanwege de nieuwe huizen die er in de dertiger jaren werden gebouwd. Het huis links op de foto is al van 1909 en werd jarenlang bewoond door de familie Blom. Tussen de beide huizen op de foto werd in 1921 een pakhuis gebouwd voor koopman S.R. Blom, deze familie had jarenlang een aardappelhandel. De boerderij is van de familie Stiemsma maar werd ook jarenlang bewoond Riep en Jantsje Blom. De ruimte tussen de huizen en de boerderij was toen nog opvallend leeg. De weg lijkt aan een opknapbeurt toe, maar ja, veel verkeer was er in die dagen nog niet, op paard-en-wagens na.

Voormalige smederij aan De Buorren, anno 2016

Oude Fietsenmakerij/Smederij, 1933. Tot 1908 was Sieger Rozendal smid in de oude smederij aan de Langgrousterwei. Vanwege zijn gezondheid moest hij met die smederij stoppen, maar hij kon het smidswerk niet laten en begon op deze plaats een fietsenmakerij. De zaken gingen goed en in 1925 werd in het rechter gedeelte een smederij aangebouwd. Zoon Wiltje nam na hem de smederij annex fietsenmakerij over en geregeld was zijn zaak een soort van ‘soos’: (oudere) mannen kwamen hier bijeen om een praatje te maken. Kleinzoon Sieger Rozendal zag dat anders en sloot in 1974 die ouderensoos. Geheel rechts op de foto de oude Sieger Rozendal met links naast hem Wiltje Rozendal die met een band bezig is. De anderen zijn vlnr: Jan Postma, Thomas de Wilde, Livius Wouda, Rense Cuperus, Hendrik Heeringa, Christiaan de Wilde en Martha Rozendal.

Kerkgebouw De Bining, voorheen het gereformeerde kerkgebouw, anno 2016

Foeke Sjoerds Skoalle, anno zomer 2016

Christelijke School, 1953. Twee schoolgebouwen op één foto gevangen, links de in 1902 gebouwde tweede christelijke school en rechts het derde schoolgebouw uit 1950. De foto moet in 1953 gemaakt zijn want toen werd er aan de vierklassige school een vijfde lokaal bijgebouwd: de nieuwe school was al te klein geworden. Helaas was dat vijfde lokaal maar een paar jaar in gebruik omdat ook in Oosternijkerk toen de naoorlogse emigratie op gang kwam. Het eerste christelijke schoolgebouw van Oosternijkerk kwam gereed in maart1868, nadat de schoolvereniging al in 1866 was opge-richt. De school uit 1950 werd genoemd naar de geschiedenisschrijver Foeke Sjoerds die van 1742-1770 onderwijzer in Oosternijkerk was.

Gereformeerde Pastorie, 1930. De in 1890 opgerichte Gereformeerde Kerk te Oosternijkerk had van 1894 tot 1920 een pastorie op een achterafplaats aan het Lykpaad. Dat voormalige doktershuis was erg aan onderhoud toe waarvoor grote kosten gemaakt zouden moeten worden. Daarom werd besloten om deze woning, op een veel betere stand, aan te kopen. Dit huis is in 1910 gebouwd voor boer B.I. Heeringa, bewoner van de boerderij er tegenover. In 1920 kwam hier de eerste predikant wonen en tot 1999 is het huis steeds in gebruik geweest als pastorie. Na het ontstaan van de Protestantse Gemeente Oosternijkerk is een nieuwe pastorie gebouwd en werd de oude pastorie door opeenvolgende bewoners voor verval bewaard.

Voormalige hervormde pastorie, anno 2011

Hervormde Pastorie, 1930. Op deze plaats moet honderden jaren een pastorie hebben gestaan. Vrijwel zeker vanaf 1700 en zeker vanaf 1794 als de oude pastorie wordt afgebroken en een nieuwe wordt opgebouwd. Na 1900 vertoont dat gebouw steeds meer gebreken en houdt dat het benoemen van nieuwe predikanten tegen. Daarom wordt er in 1912 besloten het oude gebouw af te breken en een nieuwe pastorie op te bouwen waarin in 1913 de nieuw benoemde predikant komt wonen. De gracht vóór de pastorie wordt gedempt, de gracht ernaast zal nog tot 1919 open blijven. De tuin om de pastorie was destijds veel groter en liep tot achter het in 1957 opgerichte bankgebouw. Tot 1984 is het gebouw als pastorie in gebruik gebleven.

Mûnewei, 1960. Pas in 1974 kregen de straten in Oosternijkerk officiële namen. Wat de inwoners destijds de “Dokkumerwei” noemden, kreeg toen de naam Mûnewei toegewezen als herinnering aan de molen die van 1872 tot 1893 aan het eind van deze straat heeft gestaan; een brand maakte een eind aan het bestaan van die molen. Het tweede huis van links is het in 1935 gebouwde doktershuis, het derde huis stond hier al in 1915. Een aantal bruggetjes is vervangen door een dam, maar dat de huizen oorspronkelijk op bouwland aan de andere kant van die sloot zijn gebouwd, is nog wel te herkennen. De in de oorlog gekapte bomen zijn vervangen door nieuwe exemplaren die al behoorlijke afmetingen aannemen.

Mûnewei richting Niawier anno 2016

Mûnewei, 1936. Het is volop zomer waardoor de huizen een beetje verscholen zijn achter het gebladerte van de aanwezige bomen. De auto staat voor het huis van dokter Dekker; hij liet dat huis in 1935 bouwen en heeft er tot 1966 steeds gewoond. Daarna werd het huis verhuurd en gebruikten de achtereenvolgende dokters van Ternaard het tot 1993 om er spreekuur te houden. De inmiddels verdwenen bruggetjes over de sloot herinneren er aan dat deze huizen zijn gebouwd op voormalig bouwland, de elektriciteitspalen hebben intussen vervanging gekregen onder de grond. Linksachter de boerderij die in 1871 “andersom” werd gezet, rechts daarnaast het elektriciteitshokje dat midden op het kruispunt staat.

De Mûnewei, anno 2016